{"id":331,"date":"2016-01-31T09:05:19","date_gmt":"2016-01-31T09:05:19","guid":{"rendered":"http:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=331"},"modified":"2021-01-21T21:58:19","modified_gmt":"2021-01-21T21:58:19","slug":"o-wybaczaniu-nie-wszystko-2","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=331","title":{"rendered":"O wybaczaniu nie wszystko."},"content":{"rendered":"\t\t<div data-elementor-type=\"wp-page\" data-elementor-id=\"331\" class=\"elementor elementor-331\" data-elementor-settings=\"[]\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-inner\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-section-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t\t<header class=\"elementor-section elementor-top-section elementor-element elementor-element-7980816a elementor-section-full_width elementor-section-height-min-height elementor-section-stretched elementor-section-height-default elementor-section-items-middle\" data-id=\"7980816a\" data-element_type=\"section\" data-settings=\"{&quot;background_background&quot;:&quot;classic&quot;,&quot;sticky&quot;:&quot;top&quot;,&quot;background_motion_fx_motion_fx_scrolling&quot;:&quot;yes&quot;,&quot;background_motion_fx_opacity_effect&quot;:&quot;yes&quot;,&quot;background_motion_fx_opacity_range&quot;:{&quot;unit&quot;:&quot;%&quot;,&quot;size&quot;:&quot;&quot;,&quot;sizes&quot;:{&quot;start&quot;:&quot;0&quot;,&quot;end&quot;:10}},&quot;background_motion_fx_range&quot;:&quot;page&quot;,&quot;motion_fx_motion_fx_scrolling&quot;:&quot;yes&quot;,&quot;stretch_section&quot;:&quot;section-stretched&quot;,&quot;background_motion_fx_opacity_direction&quot;:&quot;out-in&quot;,&quot;background_motion_fx_opacity_level&quot;:{&quot;unit&quot;:&quot;px&quot;,&quot;size&quot;:10,&quot;sizes&quot;:[]},&quot;background_motion_fx_devices&quot;:[&quot;desktop&quot;,&quot;tablet&quot;,&quot;mobile&quot;],&quot;motion_fx_devices&quot;:[&quot;desktop&quot;,&quot;tablet&quot;,&quot;mobile&quot;],&quot;sticky_on&quot;:[&quot;desktop&quot;,&quot;tablet&quot;,&quot;mobile&quot;],&quot;sticky_offset&quot;:0,&quot;sticky_effects_offset&quot;:0}\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-container elementor-column-gap-no\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-row\">\n\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-column elementor-col-33 elementor-top-column elementor-element elementor-element-51bacfaf\" data-id=\"51bacfaf\" data-element_type=\"column\">\n\t\t\t<div class=\"elementor-column-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-column elementor-col-33 elementor-top-column elementor-element elementor-element-2833dbfc\" data-id=\"2833dbfc\" data-element_type=\"column\">\n\t\t\t<div class=\"elementor-column-wrap elementor-element-populated\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-element elementor-element-3aac9fac elementor-nav-menu__align-center elementor-nav-menu--stretch elementor-nav-menu--indicator-classic elementor-nav-menu--dropdown-tablet elementor-nav-menu__text-align-aside elementor-nav-menu--toggle elementor-nav-menu--burger elementor-widget elementor-widget-nav-menu\" data-id=\"3aac9fac\" data-element_type=\"widget\" data-settings=\"{&quot;full_width&quot;:&quot;stretch&quot;,&quot;layout&quot;:&quot;horizontal&quot;,&quot;toggle&quot;:&quot;burger&quot;}\" data-widget_type=\"nav-menu.default\">\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-container\">\n\t\t\t\t\t\t<nav role=\"navigation\" class=\"elementor-nav-menu--main elementor-nav-menu__container elementor-nav-menu--layout-horizontal e--pointer-none\"><ul id=\"menu-1-3aac9fac\" class=\"elementor-nav-menu\"><li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-762\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#o-mnie\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">O MNIE<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-763\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#w-gabinecie-psychologa\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">W GABINECIE PSYCHOLOGA<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-764\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#jak-pracuje\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">JAK PRACUJE?<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-765\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#zakres-udzielanej-pomocy\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">US\u0141UGI<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-has-children menu-item-989\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">POCZYTALNIA<\/a>\n<ul class=\"sub-menu elementor-nav-menu--dropdown\">\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-991\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=358\" class=\"elementor-sub-item\">MI\u0141O\u015a\u0106 I L\u0118K<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-992\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=346\" class=\"elementor-sub-item\">ZIARNO PRAWDY<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-994\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=331\" class=\"elementor-sub-item\">O WYBACZANIU NIE WSZYSTKO<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-993\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=335\" class=\"elementor-sub-item\">METODA I TRENING JACOBSONA<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-990\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=394\" class=\"elementor-sub-item\">CZY MASZ TENDENCJ\u0118 DO ZACHOROWANIA NA NERWIC\u0118?<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-1042\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=337\" class=\"elementor-sub-item\">OCE\u0143 SW\u00d3J STRES &#8211; TEST<\/a><\/li>\n<\/ul>\n<\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-766\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#kontakt\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">KONTAKT<\/a><\/li>\n<\/ul><\/nav>\n\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-menu-toggle\" role=\"button\" tabindex=\"0\" aria-label=\"Menu Toggle\" aria-expanded=\"false\">\n\t\t\t<i class=\"eicon-menu-bar\" aria-hidden=\"true\"><\/i>\n\t\t\t<span class=\"elementor-screen-only\">Menu<\/span>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t<nav class=\"elementor-nav-menu--dropdown elementor-nav-menu__container\" role=\"navigation\" aria-hidden=\"true\"><ul id=\"menu-2-3aac9fac\" class=\"elementor-nav-menu\"><li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-762\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#o-mnie\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">O MNIE<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-763\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#w-gabinecie-psychologa\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">W GABINECIE PSYCHOLOGA<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-764\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#jak-pracuje\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">JAK PRACUJE?<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-765\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#zakres-udzielanej-pomocy\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">US\u0141UGI<\/a><\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-has-children menu-item-989\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">POCZYTALNIA<\/a>\n<ul class=\"sub-menu elementor-nav-menu--dropdown\">\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-991\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=358\" class=\"elementor-sub-item\">MI\u0141O\u015a\u0106 I L\u0118K<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-992\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=346\" class=\"elementor-sub-item\">ZIARNO PRAWDY<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-994\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=331\" class=\"elementor-sub-item\">O WYBACZANIU NIE WSZYSTKO<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-993\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=335\" class=\"elementor-sub-item\">METODA I TRENING JACOBSONA<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-990\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=394\" class=\"elementor-sub-item\">CZY MASZ TENDENCJ\u0118 DO ZACHOROWANIA NA NERWIC\u0118?<\/a><\/li>\n\t<li class=\"menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-1042\"><a href=\"https:\/\/psychologradom.pl\/?page_id=337\" class=\"elementor-sub-item\">OCE\u0143 SW\u00d3J STRES &#8211; TEST<\/a><\/li>\n<\/ul>\n<\/li>\n<li class=\"menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-766\"><a href=\"http:\/\/psychologradom.pl\/#kontakt\" class=\"elementor-item elementor-item-anchor\">KONTAKT<\/a><\/li>\n<\/ul><\/nav>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-column elementor-col-33 elementor-top-column elementor-element elementor-element-33d36d61\" data-id=\"33d36d61\" data-element_type=\"column\">\n\t\t\t<div class=\"elementor-column-wrap elementor-element-populated\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-element elementor-element-3166dca5 elementor-align-center elementor-hidden-phone elementor-icon-list--layout-traditional elementor-list-item-link-full_width elementor-widget elementor-widget-icon-list\" data-id=\"3166dca5\" data-element_type=\"widget\" data-widget_type=\"icon-list.default\">\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-container\">\n\t\t\t\t\t<ul class=\"elementor-icon-list-items\">\n\t\t\t\t\t\t\t<li class=\"elementor-icon-list-item\">\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t<span class=\"elementor-icon-list-icon\">\n\t\t\t\t\t\t\t<i aria-hidden=\"true\" class=\"fas fa-phone-volume\"><\/i>\t\t\t\t\t\t<\/span>\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t\t<span class=\"elementor-icon-list-text\">+48 504 238 077<\/span>\n\t\t\t\t\t\t\t\t\t<\/li>\n\t\t\t\t\t\t<\/ul>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/header>\n\t\t\t\t<section class=\"elementor-section elementor-top-section elementor-element elementor-element-4c04b6a0 elementor-section-full_width elementor-section-stretched elementor-section-height-min-height elementor-section-height-default elementor-section-items-middle\" data-id=\"4c04b6a0\" data-element_type=\"section\" data-settings=\"{&quot;stretch_section&quot;:&quot;section-stretched&quot;,&quot;background_background&quot;:&quot;classic&quot;}\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-background-overlay\"><\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-container elementor-column-gap-default\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-row\">\n\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-column elementor-col-100 elementor-top-column elementor-element elementor-element-1c47ffd7\" data-id=\"1c47ffd7\" data-element_type=\"column\">\n\t\t\t<div class=\"elementor-column-wrap elementor-element-populated\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-element elementor-element-61836578 animated-slow elementor-invisible elementor-widget elementor-widget-heading\" data-id=\"61836578\" data-element_type=\"widget\" data-settings=\"{&quot;_animation&quot;:&quot;fadeIn&quot;}\" data-widget_type=\"heading.default\">\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-container\">\n\t\t\t<h2 class=\"elementor-heading-title elementor-size-default\">O wybaczaniu nie wszystko<\/h2>\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/section>\n\t\t\t\t<section class=\"elementor-section elementor-top-section elementor-element elementor-element-635d08b1 elementor-section-boxed elementor-section-height-default elementor-section-height-default\" data-id=\"635d08b1\" data-element_type=\"section\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-container elementor-column-gap-default\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-row\">\n\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-column elementor-col-100 elementor-top-column elementor-element elementor-element-6ad69b20\" data-id=\"6ad69b20\" data-element_type=\"column\">\n\t\t\t<div class=\"elementor-column-wrap elementor-element-populated\">\n\t\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-wrap\">\n\t\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-element elementor-element-3cf3dd9 elementor-widget elementor-widget-text-editor\" data-id=\"3cf3dd9\" data-element_type=\"widget\" data-widget_type=\"text-editor.default\">\n\t\t\t\t<div class=\"elementor-widget-container\">\n\t\t\t\t\t<div class=\"elementor-text-editor elementor-clearfix\"><p align=\"center\">Ilekro\u0107 nachodzi\u0142a mnie my\u015bl, by napisa\u0107 o wybaczaniu tylekro\u0107 pojawia\u0142y si\u0119 w\u0105tpliwo\u015bci, czy w og\u00f3le mo\u017cna co\u015b sp\u00f3jnego i sensownego o tym powiedzie\u0107. Poniewa\u017c jednak ten temat \u201eza mn\u0105 chodzi\u201d, a w\u0142a\u015bciwie przychodzi wraz z kolejn\u0105 osob\u0105 zg\u0142aszaj\u0105c\u0105 si\u0119 na terapi\u0119, spr\u00f3buj\u0119 przedstawi\u0107 tu gar\u015b\u0107 refleksji na zadany wy\u017cej temat. Z ciekawo\u015bci spojrza\u0142em na kilkana\u015bcie witryn internetowych, kt\u00f3re pojawi\u0142y si\u0119 po wpisaniu has\u0142a wybaczanie. Wydaje si\u0119, s\u0105dz\u0105c z ilo\u015bci uzyskanych wynik\u00f3w, \u017ce o wybaczaniu powiedziano ju\u017c wszystko co mo\u017cna powiedzie\u0107, ale po lekturze kolejnego artyku\u0142u wci\u0105\u017c odczuwa\u0142em jaki\u015b brak i niedosyt. I ta konstatacja w\u0142a\u015bciwie przynios\u0142a mi ulg\u0119. Okazuje si\u0119 bowiem, \u017ce wybaczanie jest na tyle indywidualnym a zarazem tajemniczym procesem, \u017ce nie mo\u017cna uj\u0105\u0107 go w jakie\u015b jednoznaczne procedury. Bior\u0105c to pod uwag\u0119 musia\u0142em uzna\u0107, \u017ce nie uda mi si\u0119 odkry\u0107 przys\u0142owiowej Ameryki, a co najwy\u017cej mog\u0119 podzieli\u0107 si\u0119 z czytelnikiem subiektywnym przeczuciem na temat tego, co dla mnie oznacza wybaczanie. Nie mog\u0119 nawet nazwa\u0107 tego punktem widzenia, gdy\u017c ju\u017c samo s\u0142owo punkt zawiera w sobie jaki\u015b element sta\u0142o\u015bci i co za tym idzie pewno\u015bci maj\u0105cej okre\u015blone wsp\u00f3\u0142rz\u0119dne pozwalaj\u0105ce \u00f3w punkt zawsze na swoim miejscu odnale\u017a\u0107. Tymczasem do\u015bwiadczenie nauczy\u0142o mnie, \u017ce by\u0107 mo\u017ce ju\u017c jutro przyjdzie mi spotka\u0107 kogo\u015b, kto swoj\u0105 opowie\u015bci\u0105 zmieni moje z\u0142udne poczucie posiadania Terapeutycznej Wiedzy w stan poszukiwania. Z wybaczaniem s\u0105 dwa k\u0142opoty. Jeden taki, \u017ce pr\u00f3bujemy wybaczy\u0107 komu\u015b co\u015b o czym wiemy, \u017ce by\u0142o dla nas krzywd\u0105 i mamy z tym trudno\u015b\u0107. Drugi ten, \u017ce nie wiemy o naszej krzywdzie a prze\u017cywamy jak\u0105\u015b permanentn\u0105 niewygod\u0119, nie umiej\u0105c wcale jej nazwa\u0107. Zanim jednak przejdziemy do wybaczania przyjrzyjmy si\u0119 owej krzywdzie.<\/p><p align=\"center\"><strong>\u00a0\u00a0\u00a0 Krzywda<\/strong>. Nie ma chyba cz\u0142owieka, kt\u00f3ry m\u00f3g\u0142by o sobie powiedzie\u0107, \u017ce nigdy nie dozna\u0142 jakiej\u015b krzywdy. Co rozumiemy jako krzywd\u0119? S\u0142ownik j\u0119zyka polskiego podaje tak\u0105 definicj\u0119: \u00abszkoda moralna, fizyczna lub materialna wyrz\u0105dzona komu\u015b niezas\u0142u\u017cenie; te\u017c: nieszcz\u0119\u015bcie lub obraza dotykaj\u0105ce kogo\u015b nies\u0142usznie\u00bb. W rozumieniu psychologii krzywda jest pewn\u0105 emocj\u0105, kt\u00f3r\u0105 prze\u017cywamy, kiedy nasze subiektywnie s\u0142uszne oczekiwania, potrzeby czy d\u0105\u017cenia zostaj\u0105 w spos\u00f3b jawnie brutalny, ale te\u017c niekiedy w spos\u00f3b zawoalowany i niejednoznaczny zablokowane, czyli sfrustrowane. Warto zatrzyma\u0107 si\u0119 tu na s\u0142owie subiektywne. Okazuje si\u0119 bowiem, \u017ce niejeden prze\u017cywa fakt, i\u017c to kolega z pracy a nie ja dosta\u0142 w\u0142a\u015bnie podwy\u017ck\u0119, lub \u017ce to s\u0105siadka a nie ja wyda\u0142a za m\u0105\u017c c\u00f3rk\u0119 za obiecuj\u0105cego i zamo\u017cnego kawalera, jako krzywd\u0119. Obiektywizm w prze\u017cywaniu emocji jest niczym przys\u0142owiowy kr\u00f3liczek, kt\u00f3rego nie udaje si\u0119 z\u0142apa\u0107 mimo, \u017ce gonimy go bez tchu ca\u0142e \u017cycie. Tak wi\u0119c nie id\u017amy na razie t\u0105 drog\u0105. W swoistej mechanice emocji pora na kolejny krok, a mianowicie \u2013 gniew.<\/p><p align=\"center\"><strong>\u00a0\u00a0\u00a0 Gniew<\/strong>. S\u0142ownik przedstawia tak\u0105 oto propozycj\u0119: \u00abgwa\u0142towna reakcja na jaki\u015b przykry bodziec zewn\u0119trzny wyra\u017caj\u0105ca si\u0119 niezadowoleniem i agresj\u0105\u00bb. O ile krzywda jest emocjonalnym cierpieniem to gniew jest jej naturalnym skutkiem. Dopiero nasz wrodzony temperament i kultura z jej paj\u0119czyn\u0105 formalnych i nieformalnych relacji decyduj\u0105, jak\u0105 form\u0119 ostatecznie przyjmie ekspresja gniewu. Bohaterowie greckiej mitologii otwarcie kipieli niszcz\u0105cym wszystko gniewem, cz\u0142owiek za\u015b wsp\u00f3\u0142czesny musi radzi\u0107 sobie z t\u0105 emocj\u0105 w spos\u00f3b o wiele bardziej pow\u015bci\u0105gliwy, co nie znaczy, \u017ce dzi\u015b prze\u017cywamy j\u0105 nie tak silnie. Ju\u017c na starcie m\u00f3wi si\u0119 nam, \u017ce gniew i z\u0142o\u015b\u0107 to emocje negatywne, czyli \u017ce w zasadzie nie powinni\u015bmy czego\u015b takiego odczuwa\u0107. Mo\u017cna wr\u0119cz zaryzykowa\u0107 twierdzenie, \u017ce nasza cywilizacja opiera si\u0119 na kontroli gniewu. Najlepszym przyk\u0142adem jest tabu bezwzgl\u0119dnie nale\u017cnej rodzicom czci i pos\u0142usze\u0144stwa. Jest to interpretowane zw\u0142aszcza przez religijnych moralist\u00f3w jako zakaz okazywania gniewu, cho\u0107 przecie\u017c mamy liczne przyk\u0142ady r\u00f3wnie\u017c biblijnych bohater\u00f3w, kt\u00f3rzy nieust\u0119pliwie wadzili si\u0119 z Bogiem. Ewa Krupinski prowadz\u0105ca bardzo po\u017cyteczne szkolenia dla rodzic\u00f3w mawia: \u201emoja przyjaci\u00f3\u0142ka z\u0142o\u015b\u0107\u201d, ja bym doda\u0142 \u201em\u00f3j przyjaciel gniew\u201d. Nie jest to bynajmniej pochwa\u0142a rozhamowanej ekspresji tych emocji, przeciwnie to zach\u0119ta do potraktowania ich jako \u017ar\u00f3de\u0142 godnej uwagi, przyjacielskiej informacji o tym co dzieje si\u0119 w moim wn\u0119trzu. Wielu ludzi nosi sw\u00f3j gniew bezustannie na wierzchu niczym bro\u0144, z kt\u00f3rej za chwil\u0119 mog\u0105 zrobi\u0107 u\u017cytek. S\u0105 te\u017c tacy, co sw\u00f3j gniew skrywaj\u0105 g\u0142\u0119boko, tacy przemytnicy gniewu, kt\u00f3rzy id\u0105 w zaparte, kiedy kto\u015b u nich ten trefny towar odkryje. Ale s\u0105 i wielcy magicy, kt\u00f3rzy sw\u00f3j gniew, jak to uroczo wyrazi\u0142 bodaj Kubu\u015b Puchatek, dawno znikn\u0119li i naprawd\u0119 nie wiedz\u0105 co si\u0119 z nim sta\u0142o.<\/p><p align=\"center\"><strong>\u00a0\u00a0\u00a0 Przejd\u017amy zatem do pierwszego k\u0142opotu z wybaczaniem<\/strong>. Sprowadza si\u0119 on do tego, \u017ce aby wybaczy\u0107 trzeba si\u0119 pozby\u0107 ca\u0142ej gamy emocji wywo\u0142anych poczuciem krzywdy; a wi\u0119c w\u015bciek\u0142o\u015bci, gniewu, z\u0142o\u015bci, urazy i wszystkich im pokrewnych. Egzystencja emocji przypomina nieco spos\u00f3b istnienia Yeti, mamy liczne \u015blady na \u015bniegu i ani jednego osobnika. Ile\u017c to razy s\u0142ysza\u0142em od swoich pacjent\u00f3w owo zakl\u0119cie \u201eby\u0142o, min\u0119\u0142o\u2026\u201d. Zatarcie \u015blad\u00f3w ma spowodowa\u0107, \u017ce i sam problem zniknie, rozp\u0142ynie si\u0119 i przestanie dr\u0119czy\u0107. Dlaczego wi\u0119c, kiedy pytam o trudne wspomnienia, tak cz\u0119sto pojawiaj\u0105 si\u0119 \u0142zy zaciskaj\u0105 si\u0119 d\u0142onie, a spojrzenie ucieka w bok? W filmie \u201e1900: cz\u0142owiek legenda\u201d bohater porzucony jako niemowl\u0119 przez rodzic\u00f3w na pok\u0142adzie wielkiego transatlantyku, kt\u00f3ry sta\u0142 si\u0119 na reszt\u0119 \u017cycia jego azylem i domem wypowiada tak\u0105 mniej wi\u0119cej kwesti\u0119: \u201enie zgin\u0105\u0142e\u015b dop\u00f3ki masz swoj\u0105 opowie\u015b\u0107 i chocia\u017c jedn\u0105 osob\u0119, kt\u00f3ra jej s\u0142ucha\u201d. Te pe\u0142ne \u017calu i w\u015bciek\u0142o\u015bci opowie\u015bci o krzywdzie domagaj\u0105 si\u0119 wys\u0142uchania, domagaj\u0105 si\u0119 S\u0142uchaj\u0105cego. Cz\u0142owiek aby pozosta\u0107 cz\u0142owiekiem musi si\u0119 dzieli\u0107 zar\u00f3wno dobrym jak i z\u0142ym. Oddanie jakiej\u015b cz\u0119\u015bci swojego ci\u0119\u017caru Innemu powoduje, \u017ce sam czuj\u0119 si\u0119 l\u017cejszy. Niekiedy tym Innym staje si\u0119 bliska osoba, czasem terapeuta, czasem jest to B\u00f3g. M\u00f3wi\u0105c prze\u017cywamy jeszcze raz nasze koszmary, ale za ka\u017cdym kolejnym razem dzieje si\u0119 to troch\u0119 inaczej, historia boli w coraz innym miejscu, ogl\u0105damy j\u0105 jakby z innej strony i z coraz wi\u0119kszego dystansu. Na koniec staje si\u0119 po prostu jeszcze jedn\u0105 histori\u0105, mo\u017ce do\u015b\u0107 nieweso\u0142\u0105, ale ju\u017c tak nie boli, zu\u017cywa si\u0119, mo\u017cna z ni\u0105 \u017cy\u0107. Krzywda nie znika, ale niczym wrzucony w wody rzeki kamie\u0144 traci ostre kraw\u0119dzie, daje si\u0119 wzi\u0105\u0107 do r\u0119ki i nie rani. Po prostu jest, jest o niej pami\u0119\u0107 i jej nie musimy ju\u017c si\u0119 pozbywa\u0107, mo\u017cna j\u0105 nawet czasem wyj\u0105\u0107 i komu\u015b pokaza\u0107. Tak to jest w optymistycznym wariancie. Ale bywa inaczej. Niekiedy trudno jest po\u017cegna\u0107 si\u0119 ze swoj\u0105 krzywd\u0105, przesta\u0107 piel\u0119gnowa\u0107 uraz\u0119, przeciwnie, mo\u017ce ona zacz\u0105\u0107 kierunkowa\u0107 \u017cycie, a nawet zacz\u0105\u0107 podawa\u0107 si\u0119 za jego sens. Jednoznaczna odpowied\u017a na pytanie dlaczego tak si\u0119 dzieje jest r\u00f3wnie trudna jak ta, czemu jedni zapadaj\u0105 na raka, za\u015b inni nie. Celowo u\u017cy\u0142em takiego por\u00f3wnania. Niewybaczona krzywda zachowuje si\u0119 bowiem podobnie, rozrasta si\u0119 poch\u0142aniaj\u0105c rado\u015b\u0107, a wypiel\u0119gnowana uraza rozplenia si\u0119 tak bardzo, \u017ce nie mie\u015bci si\u0119 w nas i zaczynamy obdziela\u0107 ni\u0105 innych werbuj\u0105c ich ochoczo do naszej pokracznej wizji \u015bwiata. Wreszcie nie przyjmujemy ju\u017c \u017cadnej sprzecznej z ni\u0105 informacji, by za wszelk\u0105 cen\u0119 wizj\u0119 t\u0119 utrzyma\u0107. Nie ma bowiem nic gorszego ni\u017c zawalenie si\u0119 porz\u0105dku, kt\u00f3ry z takim trudem uda\u0142o nam si\u0119 zaprowadzi\u0107 w g\u0142owie. Nawet w swojej \u0142agodniejszej wersji krzywda wsi\u0105ka w cz\u0142owieka jak w g\u0105bk\u0119 i je\u015bli dobrze t\u0119 g\u0105bk\u0119 wycisn\u0105\u0107, nieoczekiwanie pojawia si\u0119 niczym \u015bwie\u017ca krew w pozornie ju\u017c zabli\u017anionej ranie. Pewien cz\u0142owiek przekonany, \u017ce ju\u017c uda\u0142o mu si\u0119 wybaczy\u0107 spotka\u0142 po wielu latach osob\u0119, od kt\u00f3rej jak mniema\u0142, dozna\u0142 krzywdy. I nagle wszystko o\u017cy\u0142o, przepe\u0142ni\u0142a go taka z\u0142o\u015b\u0107 i \u017cal, \u017ce straci\u0142 wewn\u0119trzn\u0105 r\u00f3wnowag\u0119 i porwa\u0142 go, co prawda na chwil\u0119 ale jednak, wir niechcianych emocji. Po prostu nie m\u00f3g\u0142 si\u0119 powstrzyma\u0107 przed wyrzuceniem z siebie wszystkich wydawa\u0142oby si\u0119 przepracowanych ju\u017c \u017cal\u00f3w i oskar\u017ce\u0144. Potem poddaj\u0105c z terapeut\u0105 refleksji to prze\u017cycie, u\u015bwiadomi\u0142 sobie, \u017ce nigdy przedtem nie mia\u0142 mo\u017cliwo\u015bci i okazji poinformowa\u0107 tej osoby o tym co prze\u017cywa\u0142. Przebaczy\u0142 jej niejako zaocznie. Okaza\u0142o si\u0119 wi\u0119c, \u017ce jest wskazane je\u015bli nie konieczne, by komunikat o krzywdzie dotar\u0142 do krzywdziciela, przed wybaczeniem. Cz\u0142owiek skrzywdzony powinien mie\u0107 mo\u017cliwo\u015b\u0107 rzeczywi\u015bcie pokaza\u0107 swoje cierpienie osobie kt\u00f3ra go skrzywdzi\u0142a, poniewa\u017c instynktownie oczekuje bodaj najmniejszego zado\u015b\u0107uczynienia i wtedy \u0142atwiej b\u0119dzie mu wybaczy\u0107. Taki rozw\u00f3j wypadk\u00f3w zachodzi nie tak rzadko, lecz kiedy nie zachodzi, pozostaje droga symboliczna, na przyk\u0142ad napisanie listu, kt\u00f3rego zwykle nie wy\u015ble, bo wie \u017ce adresat go nie przeczyta. Wybaczanie bez symbolicznego cho\u0107by wyj\u015bcia na przeciw drugiemu cz\u0142owiekowi staje si\u0119 operacj\u0105 intelektualn\u0105, wyspekulowanym aktem woli, ale nie mi\u0142o\u015bci, bo ta wymaga spotkania.<\/p><p align=\"center\"><strong>\u00a0\u00a0\u00a0 Drugi k\u0142opot z wybaczaniem<\/strong>\u00a0jest wtedy, gdy nie u\u015bwiadamiamy sobie naszej krzywdy. Prze\u017cywamy niewyja\u015bnione l\u0119ki, jaki\u015b rodzaj ludzi, pewien typ sytuacji szczeg\u00f3lnie nas irytuje i zupe\u0142nie nie wiemy dlaczego. Pacjenci pytani o wspomnienia z dzieci\u0144stwa albo, co ich samych dziwi, nic nie pami\u0119taj\u0105, albo m\u00f3wi\u0105, \u017ce by\u0142o normalnie. Ta normalno\u015b\u0107 ma oznacza\u0107 \u2013 nie nie, \u017cadnego wariactwa, \u017cadnej traumy. Dla uwa\u017cnego s\u0142uchacza mo\u017ce to by\u0107 sygna\u0142em, \u017ce doznanie krzywdy zosta\u0142o wyparte, a pami\u0119\u0107 zmodyfikowana, w ten spos\u00f3b, \u017ce niekt\u00f3re jej fragmenty sta\u0142y si\u0119 niedost\u0119pne. Tak dzia\u0142aj\u0105 mechanizmy obronne, kt\u00f3re pozwalaj\u0105 dalej \u017cy\u0107. Pewien m\u0142ody cz\u0142owiek, student medycyny, zosta\u0142 jako roczne dziecko oddany na wychowanie babci. Rodzice mieli ju\u017c dwoje starszych dzieci, ma\u0142e mieszkanko, trudn\u0105 sytuacj\u0119 materialn\u0105, a babcia mieszka\u0142a pi\u0119tro wy\u017cej, wi\u0119c m\u00f3g\u0142 widywa\u0107 ich codziennie. Przez ca\u0142e \u017cycie poczytywa\u0142 to sobie za wyr\u00f3\u017cnienie, mia\u0142 sw\u00f3j pok\u00f3j, zabawki, uwag\u0119 babci. Jednak mimo du\u017cej inteligencji mia\u0142 k\u0142opoty z uko\u0144czeniem studi\u00f3w, a jego zwi\u0105zek z kt\u00f3rego urodzi\u0142o si\u0119 ju\u017c dziecko grozi\u0142 rozpadem. Inny trzydziestoletni m\u0119\u017cczyzna z inteligenckiej, uzdolnionej artystycznie, ale ch\u0142odnej emocjonalnie rodziny zosta\u0142 wys\u0142any jako pi\u0119tnastolatek do szko\u0142y w innym mie\u015bcie, by tam rozwija\u0107 sw\u00f3j talent. Nie t\u0119skni\u0142 za domem, uko\u0144czy\u0142 szko\u0142\u0119, zacz\u0105\u0142 studia, ale w pewnym momencie uzna\u0142, \u017ce brakuje mu zdolno\u015bci. Przerwa\u0142 nauk\u0119, zacz\u0105\u0142 pracowa\u0107 i coraz cz\u0119\u015bciej si\u0119ga\u0107 po alkohol. W ko\u0144cu przez picie straci\u0142 prac\u0119 i wr\u00f3ci\u0142 do domu rodzic\u00f3w. Podj\u0105\u0142 jakie\u015b zaj\u0119cie znacznie poni\u017cej swoich kwalifikacji. W jego samotnym i do\u015b\u0107 smutnym \u017cyciu pojawi\u0142a si\u0119 pewna prawid\u0142owo\u015b\u0107; ilekro\u0107 uda\u0142o mu si\u0119 odnie\u015b\u0107 jaki\u015b sukces upija\u0142 si\u0119 w samotno\u015bci i wszczyna\u0142 z rodzicami awantury na do\u015b\u0107 b\u0142ahe tematy. Te dwie historie pokazuj\u0105, \u017ce aby pojawi\u0142o si\u0119 niejasne doznanie krzywdy nie trzeba kwalifikowanej patologii. Je\u017celi nie ma jednoznacznych dowod\u00f3w alkoholizmu czy przemocy, trudno jest zidentyfikowa\u0107 i nazwa\u0107 wewn\u0119trzn\u0105 rzeczywisto\u015b\u0107 i powi\u0105za\u0107 to co si\u0119 dzieje z wybaczaniem. Trudno jest powiedzie\u0107 ojcu czy matce \u2013 czuj\u0119 si\u0119 przez ciebie skrzywdzony. W ekonomii emocji najwi\u0119ksza nawet krzywda nie jest bowiem r\u00f3wna darowi \u017cycia jaki od nich otrzymali\u015bmy, st\u0105d ujawnienie doznanych krzywd wywo\u0142uje niezno\u015bne poczucie winy. \u017bycie z takim obci\u0105\u017ceniem staje si\u0119 oczekiwaniem na kar\u0119, a skoro tak, nie udaje si\u0119 zwykle zbudowa\u0107 adekwatnego poczucia w\u0142asnej warto\u015bci. St\u0105d tendencja do upatrywania przyczyn w\u0142asnego dyskomfortu w innych; wredny szef, fa\u0142szywa przyjaci\u00f3\u0142ka, marny los, a nawet sam B\u00f3g staj\u0105 si\u0119 obiektami tak przeadresowanej z\u0142o\u015bci. Fantazja, \u017ce ujawnienie poczucia krzywdy spowoduje wybuch z\u0142o\u015bci w efekcie czego skrzywdzimy rodzica i zas\u0142u\u017cymy na ostateczne pot\u0119pienie, wywo\u0142uje reakcj\u0119 obronn\u0105 polegaj\u0105c\u0105 na wyparciu ze \u015bwiadomo\u015bci niechcianych wspomnie\u0144. Dla zewn\u0119trznego obserwatora dost\u0119pne pozostaj\u0105 tylko pozbawione sensownych \u017ar\u00f3de\u0142 objawy.<\/p><p align=\"center\"><strong>O wybaczaniu nie wszystko<\/strong>\u00a0da si\u0119 powiedzie\u0107, cho\u0107by dlatego, \u017ce nie da si\u0119 go oddzieli\u0107, wydestylowa\u0107 w czystej postaci z ca\u0142ego \u017cycia cz\u0142owieka. Najbardziej subtelna analiza mo\u017ce uwzgl\u0119dni\u0107 zaledwie kilka aspekt\u00f3w problemu, kt\u00f3ry przynosi ze sob\u0105 pacjent. Pr\u00f3buj\u0105c nazywa\u0107 i rozumie\u0107 czym jest wybaczanie zawsze, tak jak wtedy gdy gwoli naukowej staranno\u015bci wyrywamy z ziemi unikaln\u0105 ro\u015blin\u0119, tracimy jak\u0105\u015b cz\u0119\u015b\u0107 jej korzeni, tak i tu jeste\u015bmy skazani na uproszczenia a wr\u0119cz trywializacje. Mog\u0119 sobie dobrze wyobrazi\u0107 czytelnika, kt\u00f3ry po lekturze powy\u017cszych rozwa\u017ca\u0144 powie \u2013 no c\u00f3\u017c, to u mnie dzia\u0142a zupe\u0142nie inaczej. Dla jednego b\u0119dzie to proces czysto psychiczny, dla innego o wiele bardziej duchowy. Zawsze jednak, i tu u\u017cyj\u0119 tytu\u0142u ksi\u0105\u017cki kontrowersyjnego czeskiego psychiatry S. Grofa, jest to \u201ePrzygoda odkrywania samego siebie\u201d.<\/p><p align=\"center\">Jacek Mularski<\/p><\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/section>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>+48 504 238 077 O wybaczaniu nie wszystko Ilekro\u0107 nachodzi\u0142a mnie my\u015bl, by napisa\u0107 o wybaczaniu tylekro\u0107 pojawia\u0142y si\u0119 w\u0105tpliwo\u015bci, czy w og\u00f3le mo\u017cna co\u015b sp\u00f3jnego i sensownego o tym powiedzie\u0107. Poniewa\u017c jednak ten temat \u201eza mn\u0105 chodzi\u201d, a w\u0142a\u015bciwie przychodzi wraz z kolejn\u0105 osob\u0105 zg\u0142aszaj\u0105c\u0105 si\u0119 na terapi\u0119, spr\u00f3buj\u0119 przedstawi\u0107 tu gar\u015b\u0107 refleksji na [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"parent":0,"menu_order":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"elementor_canvas","meta":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/pages\/331"}],"collection":[{"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcomments&post=331"}],"version-history":[{"count":16,"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/pages\/331\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1035,"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/pages\/331\/revisions\/1035"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/psychologradom.pl\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fmedia&parent=331"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}